افزایش چشمگیر مساجد شیعه در آمریکا
تعداد مساجد شیعی به ویژه در چند دهه اخیر چشمگیر بوده است. طبق اعلام مطالعات مذکور ۴۴ درصد کل مساجد شیعی از بعد از دهه ۹۰ تاسیس شده‌اند.
پنجشنبه ۲۱ فروردين ۱۳۹۳ ساعت ۱۸:۱۳
کد مطلب: 2554
به گزارش «آرماگدون» ، محسن اسلامی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، در مقاله‌ای به بررسی وضعیت مسلمانان در آمریکا با نگاهی به مقوله‌های جمعیت‌شناسی، تنوع ملیت‌ها و قومیت‌ها در مساجد آمریکا، دیدگاه‌های سیاسی، آزادی‌های عقیدتی، فعالیت‌ها، مدیریت و قدرت مساجد در آمریکا و تاثیر نوسان آرای مسلمانان را همراه با برخی یافته‌های آماری پرداخته است:مسلمانان اگرچه یک گروه نسبتاً تازه وارد به سرزمین آمریکا هستند، لیکن با توجه به اینکه اکثراً جزو قشر مرفه و تحصیل‌کرده در کشورهای خود بوده، در آمریکا از موقعیت اجتماعی و اقتصادی بالایی برخوردار هستند.
درعین حال آموزه‌های اسلامی و شاخصه‌های ارزشمند صداقت، امانتداری و پشتکار باعث شده که مسلمانان بتوانند به راحتی در بافت جامعه آمریکا پذیرفته شوند. به عبارتی اقلیت مسلمانان آمریکا در کل یک جامعه طبقه متوسط و به لحاظ علمی، قشری تحصیل‌کرده و از نظر اجتماعی مرفه و سعادتمند است.در این میان یکی از نکات و مسایل حائز اهمیت در مورد مسلمانان آمریکا و به ویژه جوانان مسلمان زیر سن ۳۰ سال احیای اسلام و حساسیت آنها نسبت به مسلمانان در سطح جهان است. طبق آخرین آمار منتشر شده ۶۵ درصد از جوانان مسلمان در آمریکا خود را ابتدا مسلمان و بعد آمریکایی می‌دانند.
در ارتباط با مسایل و معضلات اجتماعی ۵۴ درصد به طور عموم از وضعیت و موقعیت کلی آمریکا ناراضی هستند. در عین حال بسیاری از مسلمانان در موازات با سایر آمریکایی‌ها از سیاست‌های خارجی این کشور نیز ناراضی بوده و معتقدند جنگ "علیه تروریسم" صرفاً یک تلاش و "بازی غیرمخلصانه" است. در همین راستا اکثر مسلمانان آمریکا چیزی حدود ۵۳ درصد احساس می‌کنند که زندگی آنها بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر مشکل‌تر شده است.
بسیاری از مسلمانان چیزی بیش از ۵۴ درصد ضمن ابراز نگرانی از تعصبات، جهالت و ناآگاهی‌های مردم آمریکا در مورد اسلام، معتقدند "جنگ علیه تروریسم" آمریکا به علاوه اظهارات غیرمسئولانه برخی از مقامات عالی‌رتبه دولتی و نمایندگان کنگره و تبلیغات هدفدار برخی از مراکز تاثیرگذار از جمله هالیوود و رسانه‌های تصویری و نوشتاری در آمریکا باعث شده است تا آنها آماج شک و سوء ظن مردم عادی و هدفی برای حملات گروه‌های افراطی شوند. اخرین نمونه‌های این حملات، حمله‌های خرابکارانه به مراکز و مساجد و به آتش کشیدن مساجد از جمله مسجد چاپلین در ایالت میسوری در ماه مبارک رمضان و انتشار فیلم موهن در یوتیوب است. این حملات تحت عنوان پروژه اسلام‌هراسی تعریف می‌شود.
تنوع ملیت‌ها و قومیت‌ها در مساجد آمریکا
جامعه مسلمانان آمریکا یقیناً یکی از متنوع‌ترین جوامع مذهبی در آمریکا است. هسته اصلی گروه‌های تشکیل‌دهنده جامعه مسلمانان در آمریکا را مسلمانان جنوب آسیا (پاکستانی‌ها، هندی‌ها، بنگلادشی‌ها و افغان‌ها)، عرب‌زبان‌ها (مصری، فلسطینی، لبنانی، یمنی‌ها و ۲۲ کشورعرب‌زبان دیگر) و آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار تشکیل می‌دهند. اکثر مسجد روهای کشورهای جنوب آسیا وعرب‌زبان‌ها از مهاجرینی هستند که در سال‌های دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به آمریکا آمده‌اند و در حال حاضر نسل دومی‌های آنها برجسته‌ترین نقش را در جامعه مسلمانان آمریکا ایفا می‌کنند. تعداد نسبتاً زیادی از آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار نیز در همین دو دهه یعنی سال‌های دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به اسلام گرویده‌اند. سایر گروه‌های مهم عبارتند از ایرانی‌ها که غالباً از بعد از سال ۱۹۷۹ به آمریکا عزیمت نموده‌اند وهمچنین مهاجرین غرب آفریقایی، سومالیایی‌ها و بوسنیایی‌ها که اخیراً به آمریکا آمده‌اند .مساجد آمریکا منعکس‌کننده تنوع آمیختگی بسیاری از ملیت‌ها، اقوام و نژادهای مختلف مسلمان است. آنچه در این رابطه حائز اهمیت است این است که این تنوع در مطالعات سال ۲۰۱۱ در مقایسه با مطالعات سال ۲۰۰۰ به مراتب بیشتر شده است.
بر اساس مطالعات سال ۲۰۱۱ فقط ۳ درصد مساجد در آمریکا به یک گروه قومی خاص اختصاص دارند. این درحالیست که این رقم درسال ۲۰۰۰، بیش از ۷ درصد بوده است.طبق آمار سال ۲۰۱۱ فقط ۱۶ درصد مساجد هستند که ۹۰ درصد یا بیشتر جمعیت شرکت‌کننده در آنها به یک گروه قومی خاص اختصاص دارند. این درحالیست که این رقم درسال ۲۰۰۰ بیش ار ۲۴ درصد اعلام شده است.شرکت‌کنندگان دائمی بیش از ۹۰ درصد کل مساجد در آمریکا، آمیخته‌ای از عرب‌زبان‌ها و مسلمانان کشورهای جنوب آسیا هستند. بخشی از شرکت‌کنندگان دائمی در حداقل ۸۱ درصد از کل مساجد آمریکا را مسلمانان آمریکایی آفریقایی‌تبار تشکیل می‌دهند.
در حالی که روزهای یکشنبه بزرگترین زمان افتراق و جدایی جامعه آمریکاست، روز جمعه و گردهمایی‌های این روز یکی از متنوع‌ترین زمان‌ها برای جامعه مسلمانان است. بدون شک بخش اعظم این امر ناشی از این واقعیت است که بر اساس آموزه‌های اسلامی "مسجد به خدا تعلق دارد" و لذا مسلمانان بر خلاف مسیحیان که خود را صد درصد به یک کلیسای خاص متعلق می‌دانند و تاکید دارند، مراسم عبادی‌شان حتی به قیمت انجام ندادن در کلیسای دیگری مگر کلیسای خودشان برگزار نشود، مسلمانان ممکن است به دلایل نزدیکی محل سکونت‌شان نسبت به مسجد خاصی احساس تعلق کنند لیکن این به هیچ وجه به این معنا نیست که احساس‌شان نسبت به سایر مساجد کمتر باشد. و لذا به ویژه در روزهای جمعه و به هنگام ادای فریضه نماز جمعه، بر خلاف روز یکشنبه مسیحیان، مسلمانان به محض شنیدن صدای اذان فارغ از اینکه به چه مسجدی تعلق داشته یا نداشته باشند در نزدیک‌ترین مساجد به محل کار یا فعالیت‌های اجتماعی‌شان حضور بهم می‌رسانند.درعین حال غالب شرکت‌کنندگان در سه چهارم مساجد در آمریکا آمیخته‌ای از گروه‌های قومی کشورهای جنوب آسیا، عرب‌زبان‌ها یا آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار هستند.
در اینجا ضمن اشاره به کاهش جزیی مساجد آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار، لازم به ذکراست که بخشی از این کاهش ناشی از افزایش تنوع مسلمان در مساجد و به نحوی ذوب شدن بیشتر مسلمانان آمریکایی آفریقایی‌تبار در این مساجد است.
فعالیت‌ها، مدیریت و قدرت مساجد در آمریکا
نمودار و نمای تعاملات مساجد در آمریکا طیف وسیع و گسترده‌ای از فعالیت‌ها را شامل می‌شود.
ادای نماز: در۷۷ درصد ازمساجد آمریکا روزانه هر پنج نوبت نماز یومیه برگزار می‌شود.
مطالعات اسلامی: ۸۳ درصد از مساجد آمریکا دارای کلاس‌های مطالعات اسلامی هستند.
فعالیت‌های گروهی و اجتماعی: در ۹۳ درصد از مساجد آمریکا علاوه بر برگزاری نمازهای یومیه، برنامه‌های گردهمایی و اجتماعات مذهبی و فرهنگی برگزار می‌شود.
فعالیت‌های تقریب‌المذاهب: ۷۹ درصد از مساجد آمریکا دارای فعالیت‌ها و تعاملات بین ادیان و مذاهب هستند.
برنامه‌های تبلیغی و جلب و جذب: ۶۳ درصد از مساجد آمریکا در ۱۲ ماه گذشته به منظور پاسخگویی به پرسش‌های غیرمسلمانان برنامه‌های ویژه درب‌های باز داشته‌اند.
خدمات اجتماعی: ۴۴ درصد مساجد دارای برنامه‌های خدمات اجتماعی به جامعه هستند. ضمناً در برنامه‌های مربوط به امور برقراری عدالت اجتماعی نیز فعالند.
مدارس تمام وقت: مدارس تمام وقت اسلامی در دهه گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار بوده‌اند. بر اساس اعلام مطالعات صورت گرفته درسال ۲۰۱۱، ۳۲ درصد از مدارس تمام وقت اسلامی در آمریکا دوره‌های کودکستان تا کلاس دوازدهم و ۳۱ درصد دوره‌های کودکستان تا کلاس نهم دایر نموده‌اند. این درحالیست که این ارقام درسال ۲۰۰۰ به ترتیب ۱۳ و ۶ درصد اعلام شده‌اند.تعداد مسلمانان آمریکا بر اساس آمار سازمان‌های اسلامی آمریکا ۷ تا ۹ میلیون نفر برآورد شده است.
تعداد مساجد درآمریکا از یک هزار و ۲۰۹ مسجد در سال ۲۰۰۰ به دو هزار و ۱۰۶ مسجد درسال ۲۰۱۱ افزایش یافته است. این رشد ۷۴ درصدی بیانگر رشد قابل ملاحظه اسلام در آمریکا است.بر اساس اعلام این مطالعه تعداد شرکت‌کنندگان مسلمان در اعیاد بزرگ اسلامی از جمله نماز عید فطر از ۲ میلیون در سال ۲۰۰۰ به حدود بیش از ۶/۲ میلیون نفردر سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است. شاید استفاده از این رقم افزایش برای تعیین افزایش رشد جمعیت مسلمانان کار کارشناسانه‌ای نباشد. لیکن می‌توان تخمین زد جمعیت مسلمانان درفاصله سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ حداقل چیزی حدود ۱/۱ الی ۴/۲ میلیون نفر افزایش رشد جمعیت داشته و به مرز ۷ میلیون رسیده باشد.
اکثریت قریب به اتفاق مساجد آمریکا درمناطق متروپولیتن (شهری) قرار دارد لیکن اخیراً به دلایل عدیده و از جمله ناهنجاری‌های شهرنشینی به ویژه در شهرهای بزرگ، تراکم جمعیت به خاطر راحتی، امنیت و هزینه کمتر زندگی به حومه‌های شهر انتقال یافته است. لذا بر همین اساس رشد مساجد در شهرها کاهش و در مقابل در حومه شهرها افزایش یافته است. رشد تاسیس مساجد در حومه شهرها از ۱۶ درصد درسال ۲۰۰۰ به ۲۸ درصد در سال ۲۰۱۱ رسیده است.
بر اساس اعلام تحقیقات مذکور بافت ملیتی، فرهنگی و نژادی مساجد ازهر زمان دیگر متنوع‌تر شده است. شاید بتوان گفت فقط ۳ درصد مساجد تنها به یک گروه، قوم، نژاد یا ملیت خاص تعلق داشته باشند. در کل بیشتر افرادی که به مسجد می روند همچنان از ملیت‌های جنوب آسیا، عرب‌زبان‌ها و آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار هستند لیکن اخیراً شمار قابل ملاحظه از مهاجرین جدید از جمله سومالیایی، غرب آفریقا و عراقی‌ها نیز به آنها پیوسته‌اند.افزایش تعداد مساجد شیعی نیز بر اساس اعلام این گزارش به ویژه در چند دهه اخیر چشمگیر بوده است. طبق اعلام مطالعات مذکور ۴۴ درصد کل مساجد شیعی از بعد از دهه ۹۰ تاسیس شده‌اند.
اکثر رهبران مساجد (۵۶ درصد) رویکرد انعطاف‌پذیرانه‌تری را در آموزه‌ها و تفاسیر خود از قرآن و سنت حضرت رسول (صلی الله علیه واله) اتخاذ کرده‌اند. ۱۱ درصد کماکان رویکرد سنتی را ترجیح می‌دهند.رهبران مساجد، در کل از مشارکت مسلمانان در جامعه آمریکا حمایت می‌کنند. بیش از ۹۸ درصد موافق و خواهان تعامل بیشتر مسلمانان با نهادهای اجتماعی آمریکایی و ۹۱ درصد معتقدند مسلمانان باید بیش از پیش در تعاملات سیاسی مشارکت فعال داشته باشند.طبق نظرسنجی صورت گرفته درسال ۲۰۱۱ فقط ۲۵ درصد از رهبران مساجد معتقدند رفتار جامعه آمریکا نسبت به اسلام خصمانه است. این درحالیست که درسال ۲۰۰۰ اکثر رهبران مساجد (۵۴ درصد) دیدگاه جامعه آمریکا نسبت به اسلام را خصمانه می‌دانستند.
